شناخت تنوع و کاربرد چوب های طبیعی

در دنیای امروز استفاده از چوب طبیعی و فراورده های چوبی در بسیاری از جهات کاربرد پیدا کرده است. از اسکلت بندی ساختمان یا دکوراسیون داخلی و نماسازی و حتی ظروف و وسایل زینتی. از این رو استادکاران نیاز دارند که انواع چوب و همچنین کاربرد آنها را کامل بشناسند تا انتخاب درستی برای پروژه خود داشته باشند. چوب ها به دو دسته کلی نرم و سخت تقسیم می شوند که در این نوشتار به معرفی انواع چوب و کاربرد هر یک می پردازیم.

1-چوب کاج (Pitch Pine)

در بازار ایران هر گونه چوب سفیدی که از کشور روسیه وارد می شود را به نام چوب روسی می شناسند. در حالی که گونه های مختلفی از جمله نراد، یولکا و ساسنا وجود دارند که شاخص آنها چوب کاج است. ارتفاع این درخت به 35 متر و قطر تنه آن حداکثر 1 متر می شود. 
تنه نژاد نراد به رنگ سفید متمایل به قرمز است و فاقد مجاری صمغ می باشد و وزن سبکی دارد که به این علت در ساخت اسکلت ساختمان کاربر زیادی دارد. همینطور در صنایع کاغذ سازی نیز استفاده می شود. 
چوب ساسنا به دلیل گره های زیاد، کیفیت بالایی ندارند و زمانی که از آن در ساخت در چوبی استفاده می گردد به مرور زمان پیچش و تاب برداشتن خواهد داشت که چون داخل کار هست قابل رویت نیست. 
چوب یولکا از گره کمتر و کیفیت بهتری برخوردار است و بعد از کاج بیشترین کاربرد در تولید در چوبی را دارد. کار با چوب روسی به مروز زمان در بعضی از افراد موجب آلرژی پوستی می شود.

2- بلوط (Oak)

متداول ترین نوع بلوط  قرمز و سفید است. بلوط قرمز تا 35 متر ارتفاع و 3 متر قطر رشد می کند. بلوط سفید 25 متر ارتفاع و 1.5متر قطر حداکثر ابعادش خواهد بود. خاستگاه آن در جاهای مختلف دنیاست از جمله: بلوط قرمز در آمریکا و کانادا با رگه های مواج، بلوط سفید در اسپانیا و اینلینویز، بلوط مشکی در کالیفرنیا و بلوط ایرانی.
ویژگی های کلی این نوع بین انواع آن مشترک است. تنه بلوط فشرده و بسیار محکم است. در گذشته از جمله مصالح ساختمانی های اروپای شرقی بوده است. علاوه بر ساختمان سازی در ساخت در چوبی و دکوراسیون داخلی کاربرد دارد. در زمان های نسبتا دور در ساخت کشتی هم استفاده می شده است.
چوب بلوط در دسته چوب های حساسیت زا است وعلائمی مانند خارش چشم و پوست از عوارض رایج آن است که در هنگام کار با آن باید مراقبت های ویژه ای داشت.

3- راش (Beech)

رنگ درون تنه کرم مایل به قرمز است. ارتفاع این درخت تا 40 متر و قطر آن به 1.5 متر می رسد. درخت راش دارای شاخ و برگ زیاد است، جز چوب های نیمه سنگین محسوب شده و دارای بافت مقاوم و در هم تنیده است. مقاومت بسیار بالایی در برابر حشرات و قارچ ها دارد. چوب راش در جنگل های ایران، آمریکا و آلمان وجود دارد. نکته قابل توجه این است که صنایع در و پنجره سازی، مبلمان سازی، میز و صندلی و تراورس ریل راه آهن جزو پر استفاده ترین چوب هاست. کار با چوب راش در طولانی مدت موجب حساسیت پوستی می شود.

4- نارون قرمز (ELM)

نام دیگر آن ملچ است. این درخت تا 35 متر ارتفاع با 1.5 متر قطر رشد می کند. این درخت دارای تنه بسیار زیبا و خوش نقش است و جز درختان پر شاخ و برگ می باشد. رنگ درون آن قهوه ای مایل به قرمز است که گاهی رگه های سبز لا به لای آن دیده شده است. چوب ملچ در ساختن تخته چند لایه، قایق سازی، مبلمان و هنر خراطی کاربرد دارد.

5- گردو (Walnut)

بیشتری استفاده صنعتی از نوع درخت گردو امریکایی و کانادایی است. ارتفاع درخت تا 35 متر و قطر تنه تا 2 متر می رسد. رنگ این چوب قهوه ای روشن تا شکلاتی تیره متغییر است و نقش و نگار تنه از حلقه، رگه های راست و گره تشکیل می شود. از درخت گردو در تولید مبلمان صنعتی و خانگی، کابینت سازی، در چوبی، قنداق تفنگ، آلات موسیقی، تولید روکش و لوازم تزئینی چوبی استفاده می شود. عدم رعایت نکات ایمنی می تواند باعث حساسیت پوستی در اپراتور شود.

6- اَش سفید (White Ash یا American ash)

چوب این درخت یکی از سخت ترین هاست. ارتفاع درخت تا 30 متر و قطره اش1.5 متر می شود. رنگ چوب اش قهوه ای کمرگ با رگه های شبیه بلوط است. از چوب این درخت برای تولید کف پوش، جعبه های چوبی، انواع بشکه و دستگیره های چوبی استفاده می شود. 

7- ماهون (Honduran Mahogany)

این درخت در هندوراس رشد می کند. ارتفاع تا 60 متر و قطر 2 متر ابعاد درخت است. رنگ این چوب از صورتی روشن تا قهوه ای متغییر است. تنوع رگه های تنه به صورت صاف، در هم پیچیده، غیر منظم و مواج است. از ماهون در ساخت مبلمان صنعتی و خانگی، کابینت سازی، روکش سازی، در چوبی و آلات موسیقی استفاده می شود.

8- گیلاس (Sweet cherry)

درخت گیلاس در اکثر نقاط دنیا رشد می کند. ارتفاع درخت به 20 متر و قطر ش هم حدود 50 سانت می شود. در زمان برش تنه درخت به رنگ صورتی کمرنگ است و به مرور زمان به سمت رنگ قهوه ای تغییر رنگ می دهد. رگه های این چوب به صورت راست و مواج است. از چوب گیلاس در صنایع مبلمان سازی، کابینت سازی، روکش سازی، منبت کاری و ساخت آلات موسیقی استفاده می شود. عواض شایعی در خصوص تماس مداوم وجود ندارد.

9- ساج (Teak)

رشد این درج تا ارتفاع 40 و قطر 1.5 متر هم میرسد. این درخت دارای شاخ و برگ زیاد است و در جنوب و جنوب شرق آسیا رویش دارد. از چوب این درخت در ساخت قایق، کشتی، مبلمان، خانه های پیش ساخته و روکش استفاده می گردد. عوارض ناشی از کار مداوم با آن حساسیت های پوستی است.

10- توسکا (Alder)

نام دیگر آن سرخدار است. این درخت تا 25 متر ارتفاع و 60 سانت قطر رشد می کند و از گونه های پهن برگ است. تنوع آن بیش از 30 نوع بوده و در ایران، اروپا و امریکا پراکندگی دارد. عمر توسکا 100 سال بوده ولی در 50 سالگی رشد آن متوقف می شود. توسکا در مناطق حاشیه ای رودخانه و سواحل رشد می کند و در ایران دو نوع ییلاقی و قشلاقی نمو دارد. هنگام برش تنه آن رنگ سفید دارد منتهی بعد از گذشت مدتی به رنگ صورتی روشن تغییر رنگ می دهد. از توسکا در صنایع مبلمان سازی و روکش سازی استفاده می شود. عوارض کار مداوم با توسکا خارش چشم و پوست و مشکلات تنفسی است.