کمپرسور هوا دستگاهی کاربردی است که تقریبا در تمامی صنایع بزرگ و کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. به لحاظ تعریف علمی می توان آنرا اینگونه توصیف کرد که: قدرت یا انرژی را از طریق موتور الکتریکی یا دیزلی به انرژی جنبشی تبدیل می کند. به بیانی ساده تر این دستگاه هوا درون مخزن متصل به آن فشرده و متراکم کرده و از طریق شیر خروجی در قسمت زیرین با فشار و نیروی زیاد آزاد می نماید. در نتیجه ابزار و ادواتی که به آن متصل باشند شروع به کار می کنند. مخزن کمپرسور در ظرفیت های 6، 10، 24، 50 و 75 لیتری بیشترین مشتری را داراست و در کلاس های اویل لس، فندکی و پدالی نیز عرضه می شود. ساختار کلی آنها در قالب دو سیستم طراحی و تولید می شود: پیستونی و مارپیچی.
کمپرسور پیستونی
این مدل مجهز به سیلندر پیستونی که بخار را در مخزن فشرده سازی می کند. ساختار آن همانند موتور خودرو عمل میکند. بر اساس ظرفیتی که تعریف می شود می تواند دارای یک یا چند سیلندر باشد که در آرایش های مهندسی مختلفی همچون خطی، مقابل هم یا V شکل باشد. در قسمت بالای سیلندر دو سوپاپ وجود دارد که عمل کمپرس کردن و پمپ کردن را بر عهده دارند. مراحل عملکرد موتور و پیستون ها ساده طراحی شده اند. زمانی که پیستون به سمت پائین حرکت می کند هر دو سوپاپ تخلیه و مکش بسته می شوند و هنگامی که فشار به پائین تر از فشار قسمت ساکشن برسد سوپاپ مکش باز شده و بخار وارد مخزن کمپرسور می گردد. پیستون به حرکت خود ادامه داد و بخار بیشتری وارد سیلندر می کند. در نهایت به آخرین حد خود برسد سوپاپ مکش مجدد بسته می شود. حالا وقتی پستون به سمت بالا حرکت کند فشار داخل سیلندر به بالاترین میزان رسیده و موجب باز شدن سوپاپ تخلیه می شود. این روند تا زمانی که فشار به حد مطلوب برسد ادامه پیدا کرده تا موتور خاموش شود. برای کنترل میزان فشار و حفظ ایمنی گیجی بر روی دستگاه وصل است. این مدل کمپرسور ها در سه نوع تولید و به بازار عرضه می شود.
کمپرسور تک مرحله ای
در این پمپ هوای محیط به درون سیلندر مکش شده، سپس بالا رفتن پیستون موجب فشرده شدن هوا شده و به مخزن منتقل می شود. این کمپرسورها در مدلهای تک سیلندر برای ظرفیت کمتر از ۵۰ لیتر و جفت سیلندر برای ظرفیت بیشتر از ۵۰ لیتر تولید میشوند. این کمپرسورها برای تولید فشار تا حداکثر ۸ بار مناسب بوده و دبی هوای آنها تا ۷۵۰ لیتر در دقیقه است.
کمپرسور دو مرحله ای
این کمپرسور دو سیلندر دارد. یکی از آنها که قطر بیشتری دارد سیلندر کم فشار و سیلندر دیگر که قطر کمتری دارد پرفشار است. اندازه سیلندر پر فشار تقریباً نصف اندازه سیلندر کم فشار است. پیستون در سیلندر کم فشار، هوا را تا نیمی از فشار نهایی متراکم می نماید سپس هوا با عبور از پرههای آلومینیومی وارد سیلندر پر فشار شده و در آنجا توسط پیستون فشرده و به حداکثر فشار میرسد.
کمپرسور دوبل
دو هواساز مستقل روی یک مخزن نصب میشود. ویژگی خوب این نوع کمپرسورها در این است که اگر یکی از هواسازها نیاز به سرویس داشته باشد هواساز دیگری هوای مورد نیاز را تأمین میکند. این ویژگی سبب میشود تا قابلیت اطمینان سیستم دو برابر شود.
کمپرسور مارپیچی
چرخدنده این مدل مارپیچ بوده و به شکل نر و ماده در داخل یکدیگر میچرخند. با این نوع حرکت هوا را به طرف جلو میبرند؛ که در نهایت موجب به وجود آمدن خلأ و ورود مداوم هوا به داخل کمپرسور می گردد و با کمتر شدن فاصله بین مولکولهای هوا موجب افزایش فشار میشود.
فاصله بین رتورها و بدنه بایستی ناچیز باشد چونکه اگر فاصله زیاد باشد باعث نشتی درونی میشود